Je hebt waarschijnlijk wel het een en ander gehoord over soja-eiwitten…
"Soja-eiwit is slecht voor je!"
"Soja-eiwit brengt je hormonen in de war!"
Daarom gaan we hier wat informatie over soja uit de meest betrouwbare bronnen delen. Deze wetenschappelijke gids zal je helpen de belangrijkste dingen over soja beter te begrijpen!
Waarom soja-eiwitten eten?
Zoals je op onze blog over macronutriënten kunt lezen, bestaan eiwitten uit vele aminozuren.
Een paar jaar geleden beoordeelden de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en de Voedsel- en Landbouworganisatie (FAO) de kwaliteit van alle verschillende eiwitten. Ze stelden daarbij de eiwitverteerbaarheid-gecorrigeerde aminozuur score (PDCAAS) vast.
De PDCAAS beoordeelt de kwaliteit van die eiwitten door de aminozuursamenstelling te vergelijken met wat ons lichaam kan opnemen en gebruiken. De hoogste PDCAAS waarde die een eiwit kan halen is 1,0.
Hier een overzicht van populaire eiwitbronnen
- Wei (1,0)
- Caseïne (1,0)
- Soja (1,0)
- Erwt (0,89)
- Lijnzaad (0,61)
- Haver (0,6)
- Rijst (0,42)
We hebben verschillende plantaardige eiwitten een kans gegeven, zoals erwt, rijst, sorghum of hennep. Maar na het zien van de PDCAA score van 1.0 van soja, waren we ervan overtuigd dat deze smakelijke boon de beste eiwitbron zou zijn voor onze nutritioneel complete maaltijden. [1, 2]
Sojabonen zijn voedingsbommen. Ze bevatten twee keer zoveel eiwitten en meer olie (gezonde onverzadigde vetten) dan andere bonen en hebben maar heel weinig zetmeel.
Maar je vraagt je misschien af we naast de gezondheidsvoordelen ook de gezondheidsrisico's van soja-eiwitten hebben meegenomen. En dat brengt ons bij de volgende vraag…
Wat is het verband tussen soja en hormonale activiteit?
Soja bevat isoflavonen: een antioxidant die van nature voorkomt in veel planten, waaronder peulvruchten.
Isoflavonen zijn een type fyto-oestrogenen: van planten afgeleide verbindingen met oestrogene activiteit, waarbij de term "fyto" verwijst naar de plantaardige oorsprong.
Hoewel fyto-oestrogenen chemisch lijken op oestrogeen en zich in sommige opzichten als het hormoon gedragen, zijn ze naar schatting tussen 100 en 100.000 keer zwakker dan de oestrogenen die van nature voorkomen in de mens. [3]
Daarom hebben de isoflavonen die je binnenkrijgt uit je dagelijks dieet geen werkelijk effect op de hormonale huishouding.
Is soja slecht voor je?
Allerlei planten en dieren produceren gedurende hun groei giftige stoffen. Dit gebeurt vooral als verdediging tegen roofdieren, insecten of micro-organismen.
Deze chemische stoffen hebben uiteenlopende chemische structuren en zijn enorm verschillend in giftigheid, maar kunnen allemaal ongedaan worden gemaakt met de juiste bewerkings en verwerkingsprocessen.
Bijvorbeeld: het koken of stomen van sojabonen gedurende minstens 5 minuten bij minimaal 100°C zorgt ervoor dat lectine, het belangrijkste toxine in sojabonen, volledig verdwijnt.
Om het zekere voor het onzekere te nemen worden de sojabonen in onze maaltijden verhit tussen 100 - 120°C gedurende ongeveer 30 minuten. [4]
En hoe zit het met soja en oxalaat?
Sommige sojavoedingsmiddelen bevatten grote hoeveelheden oxalaat, wat een hoofdbestanddeel is bij calciumoxalaat nierstenen. Het verband tussen oxalaat in de dagelijkse voeding en nierstenen is echter moeilijk te bepalen. Maar een makkelijke manier om dit potentieel risico te verminderen is door een oxalaatarm dieet aan te houden.
Onderzoek toont aan dat het opvoeren van je calcium inname echter een betere aanpak is om het risico op nierstenen te beperken.
Onze maaltijden bevatten maximaal 65.8mg oxalaat per maaltijd.
Onze maaltijden bevatten 185mg calcium per maaltijd. Dat is 23% van de RI per maaltijd. [5, 6]
Wat is het milieu effect van soja?
Veel bezorgdheid over de invloed van soja op het milieu wordt veroorzaakt door de manier waarop sojabonen geoogst, geproduceerd en gedistribueerd worden. Laten we er dus wat dieper induiken.
Wist je dat de huidige landbouwsystemen in Europa afhankelijk zijn van soja? De consumptie van deze bescheiden bonen in Europa steeg van 2,7 miljoen ton in 1960 explosief tot 43,5 miljoen ton in 2016. [7]
Onze sojaleverancier heeft meer dan twee eeuwen ervaring in het verwerken van bonen en speciale granen op een non-GMO manier. Zij houden rekening met de vereiste aspecten om voedselveiligheid te garanderen en werken met de volgende gecertificeerde kwaliteitsnormen: FSCC2200, Riskplaza, SKAL, NOP, GMP+ en Valid IT.
Leuk weetje: sojaplanten stikstoffixerend, waardoor er minder energie slurpende kunstmest nodig is dan bij andere gewassen.
Bovendien, zoals in de volgende grafiek te zien is, is de uitstoot van broeikasgassen door de productie van sojabonen, vergeleken met 1 kg van verschillende vleessoorten, drastisch lager.
Het lichte turkoois is de laagste schatting, terwijl het donkere turkoois de hogere schatting is, rekening houdend met verschillende schattingen van verschillende auteurs en de FAO. [8]
Het is de schuld van de koeien!!
Vergeleken met de productie van 1 liter koemelk is er voor de productie van 1 liter sojadrank driemaal minder land nodig, is er minder water nodig en wordt er minder CO2 uitgestoten.
Maar belangrijker nog is dit:
Gewassen beslaan 12% van het aardoppervlak. 75% van deze gewassen, waaronder soja, wordt gebruikt voor veevoer. In plaats van deze gewassen voor voedsel voor mensen te gebruiken, voert de industrie ze dus aan vee. Zeer ineffectief als je het ons vraagt..
Vee bezet 26% van het aardoppervlak en zijn in feite de belangrijkste oorzaak van ontbossing.
Bovendien is bekend dat de methaanrijke gassen die tijdens hun spijsvertering geproduceerd worden, de ozonlaag aantasten en bijdragen tot de opwarming van de aarde. Geschat wordt dat koeien per dag tussen de 250 en 500 liter methaan uitstoten.
Dus eigenlijk kappen we enorme delen van bossen om methaan producerende koeien te voeden en te huisvesten, die ook nog eens 75% van onze gewassen opeten. Hoe is dit logisch?! [9]
Voedingswetenschap is een steeds evoluerend gebied dat we met grote zorg blijven volgen om de gezondste maaltijd mogelijk te maken. Hieronder vind je onze bronnen hieronder, zodat je die ook in de gaten kunt houden.
Bronnen
1. Nadathur, Sudarshan R., Janitha P. D. Wanasundara, and Laurie Scanlin. 2016. Sustainable protein sources. http://site.ebrary.com/id/11275745.
2. Gorissen, S., Crombag, J., Senden, J., Waterval, W., Bierau, J., Verdijk, L. B., & van Loon, L. (2018). Protein content and amino acid composition of commercially available plant-based protein isolates. Amino acids, 50(12), 1685–1695. doi:10.1007/s00726-018-2640-5
3. Messina M, Redmond G, 2006. Effects of soy protein and soybean isoflavones on thyroid function in healthy adults and hypothyroid patients: a review of the relevant literature. Thyroid. 16(3): 249-258.
4. Pusztai, Arpad & Grant, George. (1998). Assessment of Lectin Inactivation by Heat and Digestion. Methods in molecular medicine. 9. 505-14. 10.1385/0-89603-396-1:505.
5. Sorensen, M. D. (2014). Calcium intake and urinary stone disease. Translational andrology and urology, 3(3), 235.
6. Mitchell, T., Kumar, P., Reddy, T., Wood, K. D., Knight, J., Assimos, D. G., & Holmes, R. P. (2019). Dietary oxalate and kidney stone formation. American Journal of Physiology-Renal Physiology, 316(3), F409-F413.
7. Donau Soja. The Donau Soja Institute. [online] Available at: https://www.donausoja.org/en/about-us/the-association/?fbclid=IwAR0Oux8ZJp5deDxFHXe_71QSoJY3vF-datcfenG0K4oBGfUpmo-ORpZMvMk
8. European Parliament. Implications of Global Trends in Eating Habits for Climate Change, Health and Natural Resources. [online] Available at: https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/etudes/join/2009/424735/IPOL-JOIN_ET(2009)424735_EN.pdf
9. Pittman, A. (2016). How Planting Crops Used to Feed Livestock is Contributing to Habitat Destruction. [online] One Green Planet. Available at: https://www.onegreenplanet.org/environment/livestock-feed-and-habitat-destruction/
