Is lactose nou wel of niet goed voor je?

Het imago van koemelk is de afgelopen decennia behoorlijk veranderd. Dat melk gezond is, is iets dat je waarschijnlijk al als kind hebt meegekregen - moest jij ook van je ouders minstens één glas melk per dag drinken? Tegenwoordig zijn er steeds meer mensen die melk laten staan, heeft bijna de helft van je vrienden het over lactose-intolerantie en staan de supermarkten tegenwoordig vol met lactosevrije en lactosearme producten.

Maar wat is lactose nou precies? Is er serieus reden tot ongerustheid? Hoe weet je of je lactose-intolerantie hebt? En wat doe je met al deze informatie? Deze en nog veel meer brandende vragen over lactose worden in dit artikel behandeld.

Wat is lactose? 

Heel simpel: lactose is de van nature aanwezige suiker in melkproducten.

Baby’s huilen vanaf het moment dat ze geboren worden want het hoort bij het normale gedrag van baby’s. Daarnaast produceren ze ook veel lactase. Lactase is een enzym dat in de dunne darmwand van baby’s wordt aangemaakt en wat ze in staat stelt om de lactose uit de moedermelk goed te kunnen verteren. Lactase breekt lactose af in twee monosacchariden, namelijk glucose en galactose. Monosachariden in de voeding kunnen meteen in de bloedbaan worden opgenomen en baby's de energie geven, die ze nodig hebben om de wereld om hen heen te ontdekken [1, 3].

Naarmate we ouder worden, verliest ons lichaam het vermogen om de vereiste hoeveelheid lactase-enzymen te produceren. Daardoor kan de lactose in onze voeding niet goed worden verteerd en wordt het voedsel voor de bacteriën in de dikke darm (de darmflora). Tijdens het proces van het bewerken en het afbreken van deze disacharide (lactose) kan het lichaam vrij onaangename sensaties ervaren zoals een opgeblazen gevoel, buikpijn, buikkrampen en diarree. ☹️ En zelfs als het lactase-enzym wel in het lichaam van een volwassene wordt geproduceerd, neemt de activiteit ervan gewoonlijk af met de leeftijd. Hoe ouder je wordt, hoe slechter melk kan worden opgenomen [2]. 

Hoeveel mensen zijn lactose-intolerant?

Volgens diverse schattingen van deskundigen is ongeveer tweederde* van de volwassen wereldbevolking niet in staat om lactose goed af te breken - we spreken dan van lactose-intolerantie [4-6].

Maar wacht even, dan is de kans dus groot dat ik ook lactose-intolerant ben?

*Uit onderzoeken blijkt dat lactose-intolerantie weinig voorkomt in Europa, maar vaker in Azië en Afrika. Voor Europese landen is dit gemiddeld 10%-15% en voor Afrikaanse en Aziatische landen kan dit oplopen tot wel 90%.

Hoe weet ik of ik lactose-intolerant ben?

Gewoonlijk zijn de symptomen van lactose-intolerantie vrij uitgesproken en gemiddeld genomen treden de klachten enkele uren na het eten van producten met lactose op.

De vijf meest voorkomende klachten zijn:

1. Buikpijn en/of een opgeblazen gevoel;
2. Diarree;
3. Winderigheid;
4. Misselijkheid;
5. Een ‘rommelende’ maag. [7]

Als een aantal (of alle) van deze klachten je bekend in de oren klinkt, aarzel dan niet om je huisarts te raadplegen voor een nauwkeurige diagnose. [8].

Lactose-intolerantie is niet hetzelfde als een zuivelallergie

Het is heel makkelijk om hier in de war te raken, maar het is eenvoudig te onderscheiden - lactose-intolerantie is dus geen allergie voor zuivelproducten. Dit zijn namelijk twee totaal verschillende concepten.

[9-11]

Kun je van lactose-intolerantie genezen? 

Nee, er bestaat geen remedie tegen lactose-intolerantie. Lactose-intolerantie kan je heel wat klachten bezorgen, maar gelukkig kun je ook een hoop doen om je klachten te verminderen. Je kunt jouw spijsvertering een handje kan helpen door lactosehoudende voedingsmiddelen te beperken of te vermijden.

Het is wel belangrijk om ervoor te zorgen dat je voedingsstoffen zoals calcium en vitamine D binnenkrijgt, die gewoonlijk in zuivelproducten zitten. [12].

Calcium 

Calcium is echt geweldig. Als je sterke botten en spieren wilt en je bloedvaten en zenuwstelsel gezond wilt houden, zorg er dan voor dat je voldoende calcium binnenkrijgt [15].

De aanbevolen dagelijkse inname van calcium is momenteel 700mg [16].

[16-19]

* Het calciumgehalte in de meeste voedingsmiddelen is slechts een schatting en kan door verschillende factoren variëren. Raadpleeg het voedseletiket op de verpakking om te bepalen hoeveel calcium een bepaald product bevat.

Vitamine D 

Vitamine D is voor iedereen belangrijk. Vitamine D is nodig om calcium uit de voeding in het lichaam op te nemen. Zorg er daarom voor dat je voedingsmiddelen aan je dieet toevoegt, die rijk zijn aan vitamine D zoals: 

• Vette vis;
• Paddenstoelen;
• Soja-, amandel- en havermelk;
• Kant-en-klare ontbijtgranen;
• Tijd in de zon doorbrengen helpt ook, maar dat is geen reden om zonnebrandcrème met SPF voortaan te laten staan, toch? [13, 14]

Bij Jimmy Joy gebruiken we de meest biologisch beschikbare vormen van sporenmineralen. Zo voegen we vitamine D toe in de vorm van cholecalciferol (D3) zodat je lichaam het makkelijk en snel kan opnemen [17].

Lactosevrije en lactosearme zuivelproducten 

De vraag naar lactosevrije zuivelproducten groeit erg snel. Het is je waarschijnlijk wel opgevallen dat het aantal en de verscheidenheid aan zuivelproducten met het etiket ‘lactosevrij’ en ‘lactosearm’ in de schappen van de supermarkt enorm zijn toegenomen. Er is ‘lactosevrije’ melk, yoghurt en zelfs kaas op de markt voor wie nog niet de zuivelproducten wil laten staan. [20].

In feite verschillen ze niet van gewone zuivelproducten en zijn een uitstekende bron van calcium en vitamine D. Het verschil is wel dat aan deze producten lactase is toegevoegd, dat helpt om de lactose te verteren zodat de producten geen klachten zullen veroorzaken. [20, 21].

Jimmy Joy kan ook met een gerust hart in de categorie ‘lactosevrij’ worden ingedeeld. Onze missie is om de gezondste maaltijden te maken waarvoor effectief wetenschappelijk bewijs is. Daarom hebben we voor al onze producten voor plantaardig eiwit in plaats van wei gekozen. Voor wie zich afvraagt hoe plantaardig eiwit verschilt van wei-eiwit en wat de voordelen ervan zijn, raden wij je één van onze eerdere artikelen aan: Plantaardig eiwit versus wei-eiwit.

Conclusie 

Lactose kan een uitstekende brandstof voor ons lichaam zijn die energie geeft. Maar helaas kunnen de meeste volwassenen door intolerantie de kracht ervan niet benutten.

Als je besluit om de inname van zuivelproducten te beperken of helemaal te laten staan, zorg er dan wel voor dat je voldoende voedingsstoffen binnenkrijgt om fit en mooi gezond te blijven. En vergeet niet: wij staan klaar om je met eventuele vragen te helpen!

Bronnen

1. Forsgård RA (2019). Lactose digestion in humans: intestinal lactase appears to be constitutive whereas the colonic microbiome is adaptable. Van de website: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6669050/
2. J. Fernando del Rosario (2015). Lactose Intolerance. Van de website: https://kidshealth.org/en/teens/lactose-intolerance.html#:~:text=People%20with%20lactose%20intolerance%20do,affect%20guys%20and%20girls%20equally.
3. Causes and diagnosis of lactose intolerance. Van de website: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK310263/
4. Definition & Facts for Lactose Intolerance (2018). Van de website: https://www.niddk.nih.gov/health-information/digestive-diseases/lactose-intolerance/definition-facts
5. The American Journal of Clinical Nutrition (2019). Lactose digestion in humans: intestinal lactase appears to be constitutive whereas the colonic microbiome is adaptable. Van de website: https://academic.oup.com/ajcn/article/110/2/273/5512720
6. The United States National Library of Medicine (2020). Lactose intolerance. Van de website: https://ghr.nlm.nih.gov/condition/lactose-intolerance#resources
7. National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases (2018). What are the symptoms of lactose intolerance? Van de website: https://www.niddk.nih.gov/health-information/digestive-diseases/lactose-intolerance/symptoms-causes
8. National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases (2018). Diagnosis of Lactose Intolerance. Van de website: https://www.niddk.nih.gov/health-information/digestive-diseases/lactose-intolerance/diagnosis
9. CBHS Health Fund (2020). Understanding lactose intolerance and dairy allergies. Van de website: https://www.cbhs.com.au/health-well-being-blog/blog-article/2020/03/20/understanding-lactose-intolerance-and-dairy-allergies
10. James T C Li, M.D., Ph.D (2019). Food allergy vs. food intolerance: What’s the difference? Van de website: https://newsnetwork.mayoclinic.org/discussion/food-allergy-vs-food-intolerance-whats-the-difference/
11. The Thunder Bay District Health Unit (2017). Milk Allergy vs. Lactose Intolerance: Know the Difference. Van de website: https://www.tbdhu.com/sites/default/files/files/resource/2017-10/Milk%20Allergy%20vs%20Lactose%20Intolerance.pdf
12. HealthLink BC (2019). Lactose Intolerance. Van de website: https://www.healthlinkbc.ca/health-topics/hw177971
13. National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases (2018). How should I change my diet if I have lactose intolerance? Van de website: https://www.niddk.nih.gov/health-information/digestive-diseases/lactose-intolerance/eating-diet-nutrition
14. National Institutes of Health (2020). Vitamin D. Van de website: https://ods.od.nih.gov/factsheets/VitaminD-HealthProfessional/
15. National Institutes of Health (2019). Calcium. Van de website: https://ods.od.nih.gov/factsheets/Calcium-Consumer/
16. The National Osteoporosis Society (2018). The best calcium-rich foods. Van de website: https://www.bbcgoodfood.com/howto/guide/best-calcium-rich-foods
17. Introduction to Plenny Shake v3.0. Van de website: https://jimmyjoy.com/pages/introduction-to-plenny-shake-v3-0
18. Introduction to Jimmy Joy Plenny Drink v2.0. Van de website: https://jimmyjoy.com/pages/introduction-to-plenny-drink-v2
19. Introduction to Jimmy Joy Plenny Bar v2.0. Van de website: https://jimmyjoy.com/pages/plenny-bar
20. United Kingdom National Health Service (2019). Lactose intolerance. Van de website: https://www.nhs.uk/conditions/lactose-intolerance/treatment/
21. US National Library of Medicine National Institutes of Health (2019). Lactose-Free Dairy Products: Market Developments, Production, Nutrition and Health Benefits. Van de website: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6471712/#:~:text=Lactose%2Dfree%20dairy%20products%20can,that%20are%20intolerant%20to%20lactose.